Stadswerkers / Verborgen Helden
Zomer 2020. Het leek het einde te zijn van de Corona tijd. De besmettingen namen af, langzaamaan begon het leven weer terug te keren naar normaal. Het gesprek over ‘vitale beroepen’ verdween weer een beetje naar de achtergrond. Voor het te laat was, wilde ik daar als kunstenaar wat mee doen. Ik heb prullenbakken legen altijd als een eerbaar werk gezien. Portetten worden van oudsher geschilderd van ‘belangrijke mensen’.
Als de straatverlichting uitvalt wordt het koud in de straat, en naar. Wanneer een brug niet meer dicht kan staat de halve stad binnen een uur vast. Als de prullenbakken niet worden geleegd, verandert de buurt in een vuilnisbelt.
Een groot deel van deze buitengewoon belangrijke mensen valt onder Stadswerken, een afdeling van de Gemeente Amsterdam. Stadswerken houdt de stad schoon, verzorgt het groen, onderhoudt wegen, bruggen en sluizen.
Deze mensen wilde ik eren, deze mensen wilde ik eerst zelf leren kennen, en ze vervolgens laten zien aan de rest van de stad. Door ze vast te leggen in olieverf op doek.
De directie en medewerkers van Stadswerken hebben dit idee omarmd, en mij in de gelegenheid gesteld om vierentwintig van hun ‘Verborgen Helden’ te portretteren, en zo te komen tot een eregallerij die de hele groep vertegenwoordigt. Deze serie portretten is vanaf 20 maart 2023 te zien in de Stopera.
Ik ging steeds met een van hen de straat op, de plantsoenen door en de wijk in en zag wat ze doen en hoe, van januari 2021 tot maart 2022. Ze vertelden mij over hun werk, over hun stad en over hun leven. Vervolgens nodigde ik hen uit op mijn werkplek. In drie ochtenden poseren op mijn atelier schilderde ik hun portret, naar het leven (dwz zonder gebruik van foto’s).
Mijn werk gaat over zien en gezien worden. Over hoe belangrijk het is dat we elkaar echt zien. Een schilderij kan daarbij helpen, want ook daarvoor geldt dat je wat langer moet kijken. Een schilderij is geen foto want in een schilderij zit tijd. Er zit uren van geconcentreerde aandacht tussen de geschilderde schouder en de geschilderde neus. Die tijd, die aandacht, zit nu in de verf, en als je goed kijkt, komt die er weer uit tevoorschijn, en wordt het portret steeds levendiger. (Net als bij iemand die je tegenkomt – als je ze wat meer tijd geeft, kom je vanzelf onder de oppervlakte.)
De verzameling van vierentwintig portretten wil veel meer vertegenwoordigen dan alleen die vierentwintig mensen. De eregallerij van verborgen helden toont en eert alle mensen van Stadswerken Amsterdam die stil en op de achtergrond, de stad draaiende houden. Mensen die belangrijk zijn, voor ons allemaal.